Վաղ հասակից սեբաստացի սաները սովորում են ինքնուրույնություն, հոգատարություն, մարդասիրություն, ձևավորում է եսն ու դառնում սովորություն։ Անահիտը երկու տարեկան է, և տարբերվում իր ինքնուրույնությամբ։ Այսօր նա նաև առանձնացավ իր հոգատարությամբ, օգնում էի իր տարեկից ընկերոջը ուտել։
Այս տարի դեռ ձյուն չէր եկել և մենք մեծ ցանկություն ունեինք ձնագնդի խաղալու, փաթիլներին բռնելու ու թրցնելու։
Առավոտյան Մարկը եկավ պարտեզ, շատ տխուր դեմքով,
-ասաց, ձյուն ե՞րբ է գալու, չեմ հասկանում,
-ասացի, դեռ շուտ է կգա մի մտածի, -ասաց ես արդեն մտածել եմ, թղթից փաթիլներ եմ պատրաստելու ու օդ թրցնեմ, կլինի սիրուն ձյուն։ Մարկը միտքը տվեց և մենք էլ անցանք գործի ու ահա այսպիսի հետաքրքիր բան ստացվեց։
Ամեն առավոտ, յուրաքանչյուր երեխա մուտք է գործում խմբասենյակ իրեն բնորոշ տրամադրությամբ, մեկը վազքով ու ժպիտով, մյուսը դանդաղ, քնաթաթախ, իսկ ոմանք էլ լացակումաց։
Խմբում ունենք նոր սեբաստացի սան, անունը՝ Դավիթ։ Երբ նա առաջին անգամ մտավ խմբասենյակ, մայրիկին հայացքով ճանապարհեց, ձեռքով ցտեսություն ասաց, և արցուքից աչքերը փայլելով, ինձ ասաց՝ ես ուժեղ տղա եմ, չեմ լացում։ Այդ փոքրիկ, բայց միևնույն ժամանակ մեծ խոսքից հասկացա, որ խիզախ ու անվախ են ծնում հայ զավակները, ու դեռ փոքր տարիքից կարողանում են անկոտրուն մնալ։
ՈՒրախ Նորայրը
Երաշտական դասից հետո, Նորայրը որոշեց գայլ ու գառ խաղա, որը ես շատ հաճախ եմ խաղում սաներիս հետ։
Այնքան ճիշտ ու գեղեցիկ էր նվագում, որ սաները սկսեցին վազվզել ու բռնել իրար։
Էլենը դժվարանում էր հագնել իր հողաթափերը, Մերին մոտ եկավ, կռացավ ու ասաց,- Էլեն արի օգեմ հաքես։
-Էլենը ուրախ նստեց և Մերիի օգնությամբ հագավ։
-Ասեմ, որ Մերին փոքր է Էլենից, բայց միարժամանակ շատ ինքնուրույն։
Գիտե՞ս Արփի, որ Ձմեռ պապիկի նամակում գրված բոլոր իմ խնդրած նվերները բերել է այսօր։
Հա՞,- պատասխանեց Արփին։
-Իսկ իմը, անցյալ շաբաթ։
ՈՒ այդ ժամանակ բոլորը եկան մոտ ու սկսեցին իրենց նվերների մասին պատմել։ Թե ե՞րբ ու ինչպե՞ս է եկել Ձմեռ պապը և բերել նվերները։
Մի պահ ինձ թվաց, թե՛ դեռ ժամը՝ 23։55 է ու ամանորը նոր պետք գալա։
-Ես շատ ուրախ եմ, որ մեր սաները հավատում ու հավատքով սպասում են իրենց նվերներին, անկախ ժամանակից, կարևորը նրանց երազանքը կատարվել է, երբեք մի կորցրեք ձեր հույսը, քանի որ երբ ամենաքիչն ես սպսում, այդ պահին էլ ստանում ես քո իրական նվերը։
-Բարև, Մերի ջան, այսօր կզրուցենք Հ. Թումանյանի մասին: Թե ինչպե՞ս եք առաջին անգամ Թումանյանի որևէ ստեղծագործություն լսել, ի՞նչ կոնտեքստում, ո՞րն էր դա:
— Ողջույն ը. Սոնա ջան, ես Մերին եմ Մակարյան, Գասպարյան Գոռի մայրիկն եմ: Տղաս հաճախում է Հարավային դպրոց-պարտեզ, նախակրթարան:
-Իմ դեպքում Թումանյանի հետ առնչվել եմ դպրոցական տարիներին, շատ վաղ հասակում և առաջին անգամ ութ տարեկան էի, երբ այցելեցի Հ. Թումանյանի տուն-թանգարան՝ Լոռիում, այնտեղ ծնողներս ինձ տարել էին, բոլորս միասին գնացել էինք հանգստանալու: Շատ լավ եմ հիշում Դսեղում եղանք, և մայրիկս զուգահեռաբար ներկայացնում էր Թումանյանի ստեղծագործություներից: Այնուհետև արդեն դպրոցական տարիներին անցանք ստեղծագործություններից և ինձ համար Թումանյանը ինչպես ասում են՝ Ամենայն հայոց բանաստեղծ է եղել, հայ գրականության հիմնասյուներից մեկը, և ես շատ հաճախ, ինքս էլ գուցե ձեռքս վերցնեմ հեքիաթի գիրքը և ընթերցեմ Թումանյանի հեքիաթներից որևէ մեկը կամ քառատողերից, որոնք շատ-շատ հայտնի են:
Երեխաների դեպքում Թումանյանը, որպես էդպիսին, դեռ վառ արտահայտված չէ, բայց հուսով եմ, որ առաջիկա ժամանակներս այդ հարցն էլ կլուծվի:
-Ո՞ր ստեղծագործությամբ է Թումանյանն առաջին անգամ մտնում երեխայի կյանք և ինչպե՞ս:
-Արդյոք կա՞ տարբերություն փոխանցման մեթոդների միջև և ո՞վ է եղել փոխանցողը:
— Շատ հարաբերական հարց է,որովհետև դա կախված է երեխայի նախասիրություններից: Օրինակ՝ Գոռը, հաճախում է Հարավային դպրոց-պարտեզ, նա դեռևս հետաքրքրություն չունի հեքիաթների նկատմամբ, երեք տարեկան դեռ չկա: ԵՎ ես, որքան էլ փորձեմ նրան գունազարդ գրքերով ներկայացնել դա, ես զգում եմ, որ նա բացահայտ չի ուզում, նրան դեռ այլ բաներ են հետաքրքրում: Քանի որ տանը ունենք մեծ տղա՝ Արեգս, որը նույնպես Հարավային դպրոց-պարտեզում է սովորում, այս պահին ձեռքի տակ ունի Թումանյանի մի քանի հետաքրքիր փոքրիկ գրքեր, որը ընթերցում է և Գոռն էլ պարբերաբար գալիս է: Այս պահին ընթերցում ենք՝ «Տերն ու ծառան» և գունազարդում, և հուսով եմ հետո կանցնենք մնացած այլ հեքիաթներին:
— Իհարկե կա, մեր ժամանակ մեզ այլ կերպ էր դա փոխանցվում, զուտ որպես ուսուցիչների կողմից խիստ հանձնարարված հեքիաթ հայ գրականության, մայրենի լեզվի դասընթացի ժամանակ, այսօր մենք ծնողներով, բնականաբար, փորձում ենք և իհարկե մանկապարտեզները մի քիչ ավելի մոտեցումները փոխել են, նրանց դա տրամադրենք ավելի հասկանալի լեզվով: Իմ դեպքում, ցանկացած պարագայում ծնողներս են եղել ինձ փոխանցող, ինչքան էլ, որ առարկան դպրոցում ուսուցանվել է, առաջինը ես դրա մասին իմացել եմ ծնողներիցս, այս պահին էլ ես ինքս փորձում եմ իմ երեխաների փոխանցողը լինել, չգիտեմ՝ առաջինը, թե՞ ոչ: Բնականաբար հեքիաթները փոխանցվում են այս պահին՝ պատմելով, ընթերցանությամբ: Մուլտֆիլմերը, որոնք Թումանյան են ներկայացնում, դրանք ավելի հին են և այսօրվա երեխաներին դրանք այդքան էլ չեն հետաքրքրում ցավոք սրտի, բայց ես ուրախ եմ, որ այսօր Թումանյանի մասին խոսվում է նաև մանկապարտեզում, և երեխան հնարավորություն ունի նաև մանկապարտեզի դաստիարակչուհիներից լսել այդ ամենը:
Սոնա Նակաշյան 